Informujemy, iż na naszych stronach w celach świadczenia usług stosujemy pliki cookies i podobne technologie. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Możesz zmienić te ustawienia, dowiedz się więcej z Polityki Prywatności.
Zamknij
Sławy Poronina
fot.: Kolanin / Wikimedia Commons CC BY-SA 3.0
Podczas drugiej wojny światowej dom ten był punktem przerzutowym Związku Walki Zbrojnej.

W historii było przynajmniej kilka znanych osobistości związanych z Poroninem. Zacznę od większości czytelników pewnie znanego poety Jana Kasprowicza. Urodził się on 12 grudnia roku 1860 w Szymborzu.

Młoda Polska w Poroninie

Był on przedstawicielem w literaturze nurtu Młodej Polski. Wiązany głównie z naturalizmem, ekspresjonizmem oraz z symbolizmem. Kasprowicz jest uważany za genialnego poetę polskiego, porównywany niejednokrotnie talentem do Adama Mickiewicza, co jest nie lada pochwałą, ponieważ Mickiewicz to wieszcz narodowy, osoba o nieprzeciętnym talencie. Ważna w twórczości Kasprowicza była religia oraz Pismo Święte. W związku z przemianami jakie dokonywały się na przestrzeni lat w życiu poety, również widać to w poezji i roli Boga oraz religii.

Szukasz noclegów w Poroninie? Nie szukaj dalej.
Sprawdź naszą ofertę noclegów w Poroninie

Także miłość była ważna i rzutująca na wiersze, ponieważ widać w nich zmiany jakie dokonywały się w życiu uczuciowym artysty. Przyroda i fascynacja nią zajmuje ważne miejsce w poezji Kasprowicza, a zwłaszcza Kujawy, z których pochodził. Również przyroda Tatr odgrywa dużą rolę, z którą związany z kolei był podczas swych wielu wycieczek w te rejony. Podobno zaletą liryki kasprowiczowskiej była jej oryginalność, niepowtarzalny styl, dzięki któremu mawiano nawet, że poeta ma swój własny świat obok którego ciągle krąży i z którego czerpie inspirację. I było tak w rzeczywistości, ponieważ nie jest tajemnicą, że przeżycia osobiste Kasprowicza miały swe ujście w jego twórczości, światopogląd był widoczny w wierszach i zmiany jakie dokonywały się w jego głowie, w jego życiu.

Anegdota o Janie Kasprowiczu

Istnieje podanie o Kasprowiczu podobne temu, które dotyczy Mickiewicza. Podanie, legenda, bo nie ma swego udokumentowania w rzeczywistości niestety. Dotyczy ona bowiem lat dziecięcych literata. Miał on mianowicie „wywinąć” się śmiertelnej chorobie, przeżyć za sprawą ogromnej wiary swej matki, która rzekomo wymodliła zdrowie dla syna. Pomóc w tym miał również święty Walenty, którego obraz wisiał w ich domu. Poeta w późniejszym okresie swego życia zajmował się też dziennikarstwem, krytyką literacką oraz publicystyką. Jeśli zaś chodzi o jego związek z naszym Poroninem to dotyczy on końcówki życia artysty. Otóż w roku 1923 Kasprowicz sprowadził się do willi „Herenda”, która znajduje się pomiędzy Zakopanem a właśnie Poroninem. Zmarł on właśnie w tym domu w roku 1926.

Odważna Aniela

Kolejna znana osoba, której losy sprzęgły się w pewnym momencie z Poroninem to Aniela Gut – Stapińska. Urodziła się właśnie w Poroninie w roku 1898. Była ona również poetką, ale także nowelistką, działała w sprawach dotyczących kultury i w folklorze podhalańskim. Ród, z którego pani Aniela się wywodziła – Orawców to jeden z najbardziej rozpoznawalnych oraz z najstarszych w mieście Poronin.

Prezentem dla niej od ojca był pensjonat, w którym mieszkała razem ze swoją siostrą. Podczas drugiej wojny światowej dom ten był punktem przerzutowym Związku Walki Zbrojnej. Co zaś dotyczy poezji Anieli Gut – Stepińskiej to pisana była ona najpłomienniej w okresie międzywojnia. W prasie krajowej ukazywały się jej artykuły dotyczące folkloru oraz ogólnie góralskiego życia poza tym również poezja.

Natomiast po zakończeniu działań wojennych kobieta zajęła się nowelistyką oraz była autorką słuchowisk radiowych oraz sztuk teatralnych. Znane tytuły jej nowel to między innymi „Krokusy”, czy „Inksy świat”. Zaś sztuki teatralne pod jej kierownictwem to: „Młody las”, „Powrót Staszka Króla z obozu”. Jej śmierć zdażyła się akurat podczas trwania spektaklu w teatrze „Morskie Oko” w Zakopanem. Podczas przerwy w nim oddała życie i złożono jej ciało na cmentarzu w Zakopanem, na Pęksowym Brzyzku.

Rzeźbiarz prosto z Poronina

Józef Galica urodził się również w Poroninie (rok 1924) zmarł natomiast w Krakowie w roku 1985. Był on zasłużonym rzeźbiarzem, który w szczególności trudnił się rzeźbą portretową a także medalierstwem. Co zaś tyczy się zawodu jaki uprawiał to był Galica profesorem na krakowskiej ASP. Wyjaśnić mi trzeba również, co owo medalierstwo oznacza. A jest to swego rodzaju dziedzina sztuki, która łączy w sobie rzemiosło z plastyką. Dokładniej oznacza to małe rzeźby ukazane w postaci właśnie medali. Tworzono je najczęściej, gdy zapragnięto uczcić pamięć ważnego wydarzenia lub osoby zasługującej na hołd. Sztukę tę można umieścić gdzieś pomiędzy złotnictwem a numizmatyką.

Medal – słowo każdemu znane i kojarzące się z czymś ważnym, dobrym, ponieważ medale otrzymuje się zazwyczaj za wybitne osiągnięcia w przeróżnych dziedzinach jak na przykład sport, czy literatura. Samo słowo medal wywodzi się z języka łacińskiego medallum, co we włoskim języku oznaczało medaglia. Mawia się o medalach jako o dziełach sztuki mniejszego kalibru, ze względu na ich małe kształty zazwyczaj. Rodzajów medali jest wiele a te najbardziej znane to medale religijne, prywatne, czy królewskie na przykład. Istnieją również bardzo różne metody pozyskiwania medali i tak wyróżnić można odlewy, stemplowanie, trybowanie i niello. To ostatnie oznacza grawerowanie w złotym bądź srebrnym krążku. Natomiast powstałe wgłębienia później są wypełniane substancją w czarnym kolorze.