Księgarnia/Wystawa - krakowska księgarnia, salon intelektualny i galeria sztuki fundacji Pamoja zaprasza na wernisaż wystawy "Uchodźcy. obecni / nieobecni". Wystawę zorganizowano w siedzibie Księgarni/Wystawy, w Krakowie przy ulicy Józefińskiej 9.

Stanowisko Kuratorów Wystawy objęli: Dominika Blachnicka - Ciacek oraz Przemysław Wielgosz. Za projekt wizualny, tzw. visual design odpowiedzialny jest Mikołaj Długosz. Fotografię zaproponowali i dobrali Mikołaj Długosz (zdjęcia z Idomeni) oraz Jakub Czerwiński (zdjęcia z Preševo).

Od dłuższego czasu termin „uchodźca” obecny jest w publicznej przestrzeni polskich mediów oraz w dyskusjach medialnych. Jest to bez wątpienia obecność wyjątkowa. Panika anty – uchodźcza wywoływana i podsycana przez polityków i media sprawiła, że w stosunkowo krótkim czasie uchodźcy z Iraku, Afganistanu, Afryki oraz Syrii, zyskali miano wrogów niosących realne zagrożenie.

Relacje prezentujące uchodźców nacierających na lądowe i morskie europejskie granice przedstawiały uciekinierów podkreślając ich kulturową odrębność oraz ostatecznie wprowadziły trudny do zniwelowania dystans między „nami - Europejczykami” a „nimi - Obcymi”.

Konsekwencją medialnych i politycznych przedstawień uchodźców stał się brak ich ludzkiej obecności w naszym świecie. Język paniki i nienawiści operujący słowami „zalew”, „fala”, „kryzys”, „nielegalna imigracja”, doprowadził do zatracenia ludzkiego wymiaru ogromnego dramatu. Patrząc w twarz uchodźcy niewiele osób potrafi odczytać z niej dramat dyktowany rozłąką z bliskimi, utratą domu, trudem niebezpiecznej podróży, wyczerpaniem i śmiercią na szlaku. Szara masa groźnych uchodźców, uparcie dążąca do celu stała się symbolem wroga - ludzi ci, zostali pozbawieni indywidualności, zredukowani zostali do wizerunku intruza, który czyha na nasz ukochany dom i nasze miejsce w Europie.

Pamiętajmy o tym, że w Polsce prawie w ogóle nie ma uciekinierów. Śmiało można stwierdzić, iż spora cześć opinii publicznej ruszyła na wojnę z wyimaginowanym „wrogiem”, "intruzem", którego tak naprawdę nigdy nie było. Wernisaż zapowiadający wystawę „Uchodźcy. obecni/nieobecni” stał się próbą wydobycia odbiorcy z pułapki definiującej uchodźstwo w oparciu o dehumanizację jego doświadczeń i kreowaniu strachu przed „obcymi”.

Pokazywane podczas wystawy zdjęcia Kuby Czerwińskiego i Mikołaja Długosza wykonane na Bałkańskim Szlaku nie podkreślają egzotyki ani nie podkręcają nastroju skandalu, który nierozerwalnie towarzyszy postaci uchodźcy. Prace fotografów odcinają się od „spektaklu” z uciekinierami w roli głównej. Europejski widz powinien zauważyć, że oczy uciekinierów nigdy nie są zwrócone w stronę kamer, ze świeczką szukać tam można wizerunków maleńkich dzieci. Artyści nie starają się pokazywać „inność”. Autorzy zwracają się ku przestrzeniom i miejscom codziennym, w których rozgrywa się największy dramat każdego uchodźcy.

Zaglądają na podwórka albańskich domostw w serbskim miasteczku Miratovca, na benzynowe stacje oraz obrzeża greckiego miasta Idomeni znajdującego się na pograniczu macedońsko - greckim. Tropią ślady codzienności pozostawiane na szlaku przez uciekinierów – śmieci, szczątki, mokre ubrania, zagubione maskotki, porzucone koce oraz inne świadectwa na materialną, fizyczną (nie fantazmatyczną) obecność uciekinierów na drogach Europy. Ta materialność dokumentująca codzienność uchodźcy, którą tak bardzo pragniemy pominąć, egzystuje w tych śladach i szczątkach i w nich nabiera brzmienia, odzyskuje oblicze.

Podczas wystawy prezentowane są również „ślady” kontaktów z osobami, które spotkały się z koniecznością opuszczania domów – zapis wspólnych rozmów i dokumentacja potwierdzająca towarzyszenie, współodczuwanie; ślad gasnących papierosów, niezbyt smacznej kawy, wspomnienie pomocy przy niesieniu nazbyt ciężkiej torby. Ślady te spisali wolontariusze pracujący na Bałkańskim Szlaku. Stanowią one reportaż spleciony z fragmentów przebywania z uchodźcami. Sprawiają, że codzienność ucieczki nabiera realnego wyrazu i wymyka się "historiom przedziwnym" o zalewie „obcych”.

Zapraszamy! Wystawę obejrzeć można w Księgarni/Wystawie w Krakowie, przy ulicy Józefińskiej 9. Wernisaż zaplanowano na 14 listopada 2016 roku. Rozpoczyna się o godzinie 18:00. Wstęp bezpłatny. Zapraszamy!