Informujemy, iż na naszych stronach w celach świadczenia usług stosujemy pliki cookies i podobne technologie. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Możesz zmienić te ustawienia, dowiedz się więcej z Polityki Prywatności.
Zamknij

Zakopiańska Jaszczurówka

Zakopiańska Jaszczurówka
fot.: Ed88 / Wikimedia Commons GFDL
W roku 1883 sam Henryk Sienkiewicz odwiedzał te okolice i wykorzystywał dobrodziejstwa źródeł termalnych umiejscowionych w Zakopanem.

Jaszczurówka jest to dzielnica miasta Zakopane, która znajduje się we wschodniej części miasta. Od centrum dzieli ją jedynie jakieś cztery kilometry. Dzielnice utworzono w XIX wieku.

Cieplice w Zakopanem

Na jej terenie bowiem odkryto źródła termalne inaczej zwane cieplicami. Ich temperatura wynosiła wówczas aż 20,5 stopni Celsjusza. Odkrycia dokonał Ludwik Zejszner w roku 1839. Natomiast w roku 1861 miała miejsce analiza chemiczna tych właśnie wód termalnych, którą przeprowadził Adolf Aleksandrowicz (chemik pochodzący z Krakowa). W latach 1861-62 w Jaszczurówce wybudowano basen. Jego głównym budowniczym był Adam Uznański, potem powstały jeszcze dwa tego typu baseny.

Szukasz noclegów w Zakopanem? Nie szukaj dalej.
Sprawdź naszą ofertę noclegów w Zakopanem

W roku 1883 sam Henryk Sienkiewicz odwiedzał te okolice i wykorzystywał dobrodziejstwa źródeł termalnych umiejscowionych w Zakopanem. W roku 1957 miały tam miejsce działania wiertnicze i to właśnie było przyczyną spadku temperatury cieplic do 18,5 stopnia Celsjusza. Inną konsekwencja tych działań było połączenie cieplic z Olczyskim Potokiem. Teraz niestety baseny są nieczynne i na ich terenach funkcjonuje ośrodek edukacyjny Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Witkacy projektuje kaplicę

Kaplica pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa znajduje się również na Jaszczurówce. Jest to dzieło wybitne, ponieważ sam Stanisław Witkiewicz znany jako Witkacy, zrobił projekt świątyni. Jest ona zachowana w stylu zakopiańskim i zbudowano ją w 1905 – 1907.  Parafia jest wyznania rzymskokatolickiego i na samym początku swojego istnienia parafia Poronin sprawowała pieczę nad nią. Jednak można powiedzieć, że tylko teoretycznie, bo tak naprawdę przyjezdni księża zajmowali się świątynia podczas swoich górskich urlopów.

Świątynia stanowi zaś własność Tatrzańskiego Parku Narodowego i na jego terenie się znajduje. Jeśli chodzi o roztoczoną opiekę nad nią to w latach 1948-55 ta odpowiedzialna rola przypadła księżom marianom a także salezjanom jak również kapelanowi od sióstr urszulanek. Później zajmowali się Kaplicą misjonarze pochodzący z Olczy. Tak zadecydowała Kuria Metropolitalna w Krakowie.

Styl i konstrukcja kaplicy

Styl zakopiański – w nim właśnie zbudowano Kaplicę na Jaszczurówce. Konstrukcja budowli jest zrębowa, która oparta jest na podmurówce z kamienia. Dach pokrywa gont, a na nim można dostrzec małą wieżę z dzwonem w środku. Ołtarz główny wygląda jak drewniana, góralska chata. Piękny to widok. Jeszcze piękniejsze są witraże autorstwa Witkiewicza, na których widnieją wizerunki Matki Boskiej Częstochowskiej oraz Ostrobramskiej. Na innych widnieją herby Litwy jak również polski.

We wnętrzu świątyni znajduje się jedna nawa główna, prezbiterium w kształcie prostokąta a także ołtarze boczne, które są drewniane. Kościółek jest na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. W roku 1977 miał miejsce gruntowny remont, który objął bardzo wiele prac na rzecz wyremontowania budynku, był to między innymi remont wieży, zrobiono pomieszczenie nad zakrystią, ściany oraz głupy galerii nosiły ślady grzyba i dlatego zostały wymienione, w owych pracach bardzo pomógł proboszcz pochodzący z Olczy, nazwiskiem Jan Kowalik. Dokonano też inwentaryzacji Kościoła, która miała miejsce w roku 1984. Dokonali jej przyszli architekci z Politechniki Krakowskiej.

Skąd pochodzi nazwa osiedla, tak charakterystyczna i znana? To bardzo prosta sprawa. Otóż żyły sobie tutaj salamandry plamiste, które górale nazywają „jaszczurami”. Dzięki źródłom termalnym i na ich terenie mogły przebywać jaszczurki. Stąd właśnie pochodzi nazwa dzielnicy. Jaszczurówka stanowi początek zielonego szlaku turystycznego. Przejście nim trwa mniej więcej czterdzieści minut w jedna stronę, zaś powrót trwa około trzydziestu pięciu minut. Prowadzi on z Jaszczurówki Olczyską Doliną na Polane Olczyską, potem na Wielki Kopieniec oraz na Toporową Cyrhlę.

Zakopiańska Toporowa Cyrhla

Inna część Zakopanego nosi nazwę Toporowa Cyrhla. Jest ona ciekawa ze względu na to, że jest najwyżej położoną jego częścią ( 950 – 1040 m n.p.m. ) Od naszej Jaszczurówki dzieli ją jedynie 2,4 kilometra odległości. Niegdyś znajdowały się tutaj pastwiska, łąki oraz pola. Rósł tutaj bardzo znany krokus spiskowy w takiej ilości, że aż stał się sławny i miejsca na których porastał oczywiście też. Teraz mamy tutaj restaurację zwaną „Pod 7 Kotami”, w której gościli Karol Szymanowski, czy Jarosław Iwaszkiewicz.

Znajdują się tutaj także miejsca do przenocowania, kościół, wczasowy dom o nazwie „Cyrhla”, jak również dom zakonny księży Marianów. Nazwa tej części Zakopanego pochodzi od nazwiska występującego głównie w górach – Topór. Natomiast cyrhla jest słowem pochodzącym od niegdysiejszego otrzymywania polan poprzez właśnie cyrhlenie. Rozpoczynają się tutaj dwa turystyczne szlak pierwszy, czerwony z Toporowej do Morskiego Oka przez Wodogrzmoty Mickiewicza. Drugi natomiast z Toporowej Cyrhli do Jaszczurówki przez Wielki Kopieniec. W Lesie Capowskim można zobaczyć bardzo rzadko rosnące w kraju rośliny: Widlicz Isslera a także tojad Kotuli.